Wanneer er sprake is van ernstige misstanden met werknemers, onder wie arbeidsmigranten, krijgt de Nederlandse Arbeidsinspectie meer mogelijkheden om werkzaamheden in een bedrijf stil te leggen.
Extra bevoegdheid tot stilleggen
De Nederlandse Arbeidsinspectie kan momenteel via de Arbowet werkzaamheden tijdelijk stilleggen bij ernstig gevaar voor personen in een bedrijf. Uit een Kamerbrief uitvoering moties aanpak misstanden arbeidsmarkt blijkt dat die bevoegdheid ook kan worden ingezet bij ernstige misstanden. Er is gebleken is dat de huidige wettelijke mogelijkheid om stil te leggen bij ernstig gevaar, op grond van artikel 28 van de Arbowet, al een grondslag geeft om bij ernstige arbeidsmisstanden bedrijven stil te leggen. Dat is een bredere interpretatie van dit artikel dan tot nu toe werd gehanteerd. ‘Ernstig gevaar’ is volgens minister Eddy van Hijum van SZW een ruim begrip en daarom is een ruimere interpretatie mogelijk. De inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie krijgen nog instructies over welke combinatie van omstandigheden kan leiden tot een stillegging van werkzaamheden.
Ernstige misstanden
Ernstige misstanden kunnen bijvoorbeeld bestaan uit een combinatie van slechte omstandigheden voor een werknemer, zoals een zeer laag loon, slapen op de werkplek, lange werktijden, illegaal werken of verblijven, onduidelijkheid over de leidinggevende, het in beslag nemen van bankpassen en reisdocumenten, ontbrekende of gebrekkige administratie, en fysiek of psychisch geweld.
Inname van paspoort en bankpas
Er is extra aandacht voor werkgevers die zich schuldig maken aan het innemen van paspoorten en bankpassen. Dat vergroot de afhankelijkheid van de werknemer ten opzichte van de werkgever en verhoogt het risico op arbeidsmisstanden. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet is een werkgever verplicht te voorkomen dat werknemers te maken krijgen met onder meer een hoge werkdruk en ongewenst gedrag, oftewel psychosociale arbeidsbelasting. In situaties waarin reisdocumenten en bankpassen worden ingenomen kan er sprake zijn van het overtreden van de Arbeidsomstandighedenwet. In dat geval kan de Arbeidsinspectie een waarschuwing opleggen en (na recidive) een boete. Als er naast het innemen van dit soort documenten ook ernstige misstanden bestaan, kan er sprake zijn van ernstig gevaar volgens de Arbeidsomstandighedenwet. In dat geval kan ook stillegging van werkzaamheden bij een bedrijf zijn gerechtvaardigd.
Heb je aanvullende vragen over dit artikel of de Arbowet? Neem dan contact met ons op. Onze adviseurs helpen je graag verder.