Wat staat in een verbod op nevenwerkzaamheden?
Het nevenwerkzaamhedenbeding is niet uitdrukkelijk in de wet geregeld. Toch zijn in de jurisprudentie wel regels voor de geldigheid van een nevenwerkzaamhedenbeding ontwikkeld. Onderstaande zaken kunnen in het nevenwerkzaamhedenbeding zijn opgenomen:
- een absoluut verbod op alle nevenactiviteiten;
- een verbod op nevenactiviteiten die de hoofdwerkzaamheden beïnvloeden;
- een verbod, behoudens toestemming;
- een verbod op concrete activiteiten.
Wil je een nevenwerkzaamhedenbeding opstellen? Bedenk als eerste welke belangen je wil beschermen. Denk aan financiële belangen (voorkomen van concurrentie), reputatie (actief zijn bij groeperingen met een doel dat tegengesteld is aan dat van de organisatie), integriteit (activiteiten voor een organisatie die de integriteit van de werknemer negatief kunnen beïnvloeden) of veiligheid (het voorkomen van verwondingen of het opdoen van blessures waardoor het eigen werk niet meer gedaan kan uitgevoerd).
Als je je belangen hebt vastgesteld, moet je bedenken hoe je dit belang het beste kunt beschermen. Een werkgever moet kiezen voor een manier van bescherming die de belangen van de werknemer zo min mogelijk schaadt.
Verder geldt: hoe specifieker het verbod wordt opgesteld, hoe beter. Zo voorkom je gedoe achteraf.
Toetsing van het verbod op nevenwerkzaamheden
Het is aan de rechter om de geldigheid van een nevenwerkzaamheden beding en/of de overtreding(en) van dat beding door de werknemer te beoordelen.
De rechter beoordeelt of:
- De werkgever een legitiem belang heeft bij het verbod
- Het verbod in verhouding staat tot het belang dat met het nevenwerkzaamhedenbeding wordt gediend
- Geen minder ingrijpende maatregel beschikbaar is: kan het belang van de werkgever niet op een andere manier worden beschermd?
Sancties bij overtreding
Het verschil tussen een concurrentiebeding en een nevenwerkzaamhedenbeding is de looptijd van het nevenwerkzaamhedenbeding. Dit laatste beding geldt alleen tijdens het dienstverband. De consequentie van het overtreden van het nevenwerkzaamhedenbeding kan daarom arbeidsrechtelijke gevolgen hebben, bijvoorbeeld de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. In een nevenwerkzaamhedenbeding kan ook een boetebeding worden opgenomen.
Geen nevenwerkzaamhedenbeding, wat zijn de mogelijkheden?
De hoofdregel is dat een werknemer vrij is om in zijn vrije tijd te doen en laten waar hij zin in heeft. Als een werknemer in zijn vrije tijd betaalde of onbetaalde werkzaamheden verricht, dan is dat dus niet per definitie verboden. De werkgever en werknemer kunnen met elkaar afspraken maken over bepaalde nevenwerkzaamheden die al dan niet zijn toegestaan. Ook kunnen afspraken worden gemaakt over het melden van nevenwerkzaamheden door de werkgever.
Als in de arbeidsovereenkomst geen bepaling over nevenwerkzaamheden zijn opgenomen, dan is het raadzaam om in het personeelshandboek of het arbeidsvoorwaardenreglement te checken of daarin geen bepaling over nevenwerkzaamheden staat. Ook in een toepasselijke cao kunnen regels staan over (het melden van) nevenwerkzaamheden.
Maar ook als geen nevenwerkzaamhedenbeding is overeengekomen is het de verantwoordelijkheid van de werknemer dat eventuele nevenwerkzaamheden zijn normale werkzaamheden voor de werkgever niet mogen hinderen. De werknemer mag in zijn vrije tijd zijn werkgever bijvoorbeeld niet beconcurreren. Ook moet hij ervoor waken dat hij niet zo moe is van de nevenwerkzaamheden dat hij zijn werk niet meer goed kan doen. Dit soort zaken vallen onder de algemene regel van goed werknemerschap.
Neem contact met ons op
Wil je een verbod op nevenwerkzaamheden instellen, maar weet je niet waar je moet beginnen? Of heb je juist geen nevenwerkzaamhedenbeding en speelt er nu een vraagstuk waar dit betrekking op heeft? Neem dan contact met ons op. Onze arbeidsrechtsjuristen volgen de wet- en regelgeving op de voet. Ze zijn je adviseur en sparringpartner, juist bij dit soort zaken.